Op 21 oktober 2025 gaf het consortium achter het Situational Awareness Systems & Services Development Center (SASC) een bijzondere demonstratie in het Brabantse Rijen. De demo liet zien hoe je met slimme technologie cruciale omgevingsdata kunt verzamelen, combineren en verwerken, zodat tijdens een incident direct duidelijk is wat er speelt en welke actie er nodig is. Het Offshore Expertise Centrum (OEC) van Rijkswaterstaat was een van de deelnemende partners.
Samenwerken aan betere situational awareness
In het SASC-project werken de overheid, kennisinstellingen en bedrijven samen om nieuwe technologie voor situational awareness te ontwikkelen en te testen. Situational awareness gaat over weten wat er speelt in je omgeving, zodat je tijdens incidenten en noodsituaties op het juiste moment de juiste beslissingen kunt nemen. SASC zich op de inzet van innovatieve vliegende databronnen en een robuuste, veilige communicatie-infrastructuur die ook bij incidenten betrouwbaar blijft. Zo wordt er in SASC-verband gewerkt aan een Medium Altitude Long Endurance Unmanned Aerial Vehicle (MALE-UAV), een onbemand vliegtuig dat langer en hoger kan vliegen dan bestaande oplossingen en op die manier cruciale omgevingsdata kan verzamelen.
Opzet van de demo
Tijdens de demo speelde zich een realistisch incident af: een schip voer te dicht langs een windpark en schakelde zijn AIS-transponder uit. Op dat moment kwam de technologie in actie. Een bemand vliegtuig van AEC Skyline verzamelde data vanuit de lucht. Het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR) verwerkte deze gegevens met slimme AI-modellen en detecteerde automatisch waar het schip zich bevond. Vanuit het OEC in Stellendam stuurde Rijkswaterstaat een drone de lucht in voor een nadere inspectie. Alle informatie kwam samen in de gesimuleerde control room in Rijen, waar Defensie, de veiligheidsregio’s en de provincie Noord-Brabant samen beslisten wat er moest gebeuren. De demo was bedoeld voor organisaties die vanuit dit soort control rooms opereren en een rol hebben bij de besluitvorming tijdens incidenten.
Belangrijke rol voor het OEC
Het OEC speelde een belangrijke rol tijdens de demo. Als test- en ontwikkellocatie van Rijkswaterstaat is het de plek waar nieuwe toepassingen voor gebruik op zee eerst aan land worden beproefd. In de demo liet het OEC zien hoe drones, dataplatforms en datavisualisatie snel en betrouwbaar kunnen worden ingezet bij incidenten.
Opmaat naar bredere toepassingen
De toepassingen gaan verder dan het demoscenario. Op zee kun je bijvoorbeeld denken aan het ontdekken van olievervuiling, het opsporen van illegale visserij of het lokaliseren van drenkelingen. Ook aan land zijn er kansen. Denk aan het vroegtijdig ontdekken van bos- en heidebranden, het signaleren van afvaldumpingen en illegale drugslabs in afgelegen gebieden en het volgen van rook- en gifwolken bij een grote brand. Door al deze toepassingen samen ontstaat een krachtig hulpmiddel om sneller te reageren, beter samen te werken en de schade te beperken.