NAM stelt platform op de Noordzee ter beschikking voor vogelradar

De plaatsing in 2022 door Rijkswaterstaat van een vogelradar op het NAM-platform K14 maakt de inwinning van data mogelijk op een bijzondere locatie in de Noordzee, 80 kilometer uit de kust. Al eerder, in 2011, werd een vogelradar geplaatst op het platform. Toen met het doel de invloed van licht op trekvogels te monitoren. Deze keer dient de radar om gegevens over vliegbewegingen van trekvogels te verzamelen. Dit levert nieuwe kennis op over het vlieggedrag van de vogels voor en na de bouw van een windenergiepark.

Data inwinnen op de Noordzee wordt steeds belangrijker door de toename van allerlei activiteiten die op de zee plaatsvinden. Activiteiten die te maken hebben met de bestaande olie- en gasplatforms, met windparken, visserij, scheepsvaart. Door data op zee te verzamelen bouwen we kennis op over de effecten van die activiteiten. Dit is van belang om bijvoorbeeld de veiligheid op zee te bewaken. Of om de ecologie te observeren. De radar op platform K14 is er speciaal voor het monitoren van de trekvogels: jaarlijks trekken er tijdens de voor- en najaarsmigratie miljoenen vogels over de Noordzee. En juist hierom draait het allemaal in deze bijzondere samenwerking tussen Rijkswaterstaat en de NAM: de vogels.

Vliegpatronen

We spreken over een radar maar in feite gaat het om een horizontale en een verticale vogelradar, om zowel de hoogte als de locatie van de vogels te monitoren. Doordat de radar vogels een tijdje volgt weten we uiteindelijk meer over vliegpatronen. En dat is belangrijke informatie, bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van veel meer windparken op zee. Als trekvogels op rotorhoogte van de windturbines vliegen, is er het risico dat ze er tegenaan vliegen. Om dit te voorkomen zou je alle windparken moeten uitschakelen. Dat is gezien het belang van een stabiele energievoorziening niet mogelijk. Met de kennis die we hebben verzameld vanuit de radars – vogelkennis maar ook de meteorologische data vanuit andere radars en meetapparatuur – heeft de Universiteit van Amsterdam een trekvogelvoorspellingsmodel ontwikkeld. Dit model voorspelt twee dagen van tevoren een massale vogeltrek over de Noordzee op rotorhoogte van de turbines. Dat geeft de tijd om het stilzetten van de windturbines zorgvuldig voor te bereiden, zodat de windparken zonder risico voor de stroomvoorziening kunnen worden stilgezet.

Waarom het NAM-platform K14?

Aan het woord René Lemmen technisch manager voor ecologie bij RWS/Centrale Informatie Voorziening:

“Normaal gesproken plaatsen we vanuit het project Maritiem Informatie Voorziening Service Punt (MIVSP) de vogelradars in de windparken op de Noordzee op de substations van TenneT. Met de plaatsing van de vogelradar op het NAM-platform is er weer een extra dataverwervingsmogelijkheid op de Noordzee gecreëerd. De plaats van het NAM-platform K14, namelijk 80 km uit de Nederlandse kust, is uniek omdat dit ook de plek is waar het windpark IJmuiden Ver komt te liggen. We verzamelen nu drie jaar data vóór en drie jaar na de plaatsing van het windpark en kunnen deze met elkaar vergelijken. We kunnen zo een waardevolle bijdrage leveren voor het voorspellingsmodel en daarmee zijn we in staat om beter de vraag te beantwoorden welke impact een windpark op zee heeft op de vogels.”

Technische en menselijke uitdagingen

René vervolgt: “De vogelradar ontwerpen en plaatsen op een werkend gasplatform op zee, was een uitdaging op zich. De radar moest zodanig geplaatst worden dat de vogels goed gemonitord kunnen worden. We hebben een stelling moeten bouwen op het platform en uiteraard moesten we tegelijkertijd voldoen aan alle strenge veiligheidseisen die gelden op een gasplatform.

De eerste resultaten verwachten we binnen een paar maanden, maar de belangrijkste waarde van het verzamelen van de data is de lange termijn-informatie die we krijgen. Dit project kan alleen slagen doordat we gebruik mogen maken van de unieke ligging van het NAM-platform en de medewerking van de NAM-crew.”

Samenwerking NAM

Wietse Dahmes, offshore installatie manager bij de NAM op het platform K14: “Ik ben heel trots dat we aan dit unieke project mogen meewerken.

Het was een hele uitdaging om de radar te plaatsen onder de zware omstandigheden waaronder wij moeten opereren op zee. Wij vinden het mooi dat de strategische plek op de Noordzee van ons platform K14, bijdraagt aan belangrijke kennisontwikkeling op de Noordzee.”